Obecne maleńkie Krupice są być może jedną z najstarszych wsi na terenie gminy Wyszki. Pierwsze dane na temat tego osiedla pojawiają się już w 1558 roku, w aktach diecezji wileńskiej (Krupki). Ten zapis z akt kościelnych może świadczyć, że Krupki były wsią kościelną. Być może była to właśnie wioska Kołby, którą w 1457 roku darowała miejscowa szlachta na rzecz nowo powstałej parafii w Wyszkach?  Nazwa Kołby obecnie nie występuje w Polsce.

Kożuszki były kolejną wioską drobnoszlachecką na terenie gminy Wyszki. Pierwsze dane o niej pochodzą z 1567 roku, zapisano je w języku staroruskim. Nazwa Kozuski pojawia się w akcie przysięgi z 1569 roku, kiedy to szlachcice z tej wsi pojawili się w Bielsku. W 1580 roku głównym właścicielem wsi był Matys syn Wojciecha, gospodarujący na 4 i pół włókach ziemi. Tutejsza szlachta przybyła zapewne z okolic Warszawy, gdzie notuje się wioskę o tej samej nazwie.

Kowale w naszych dziejach pojawiają się w 1567 roku, zostały zapisane cyrylicą jako Nowosady - nowe osiedle. Osiedlili się tutaj Falkowscy, zapewne ze wsi Falki Stara Wieś (Falki). W czasie przysięgi na wierność królowi polskiemu w 1569 roku rycerze z tej wsi zapisali się że pochodzą ze wsi Falki Młodsze, Nowe (Falki minorennis). Te nazwy Nowosady i minorennis wskazywały, że wioska powstała niedługo wcześniej i nie miała jeszcze sprecyzowanej nazwy. W XVII wieku mieszkańcy zajmowali się kowalstwem i miejscowych rycerzy zaczęto nazywać Kowalami. Jako, że pierwotnymi mieszkańcami byli Falkowscy, w 1676 roku pojawia się nazwa Falki Kowale. Stara nazwa pojawiła się jeszcze w źródłach z końca XVIII wieku (Falki Nowosady czyli Kowale), jednak główna nazwa to była Falki Kowale lub same Kowale.

Koćmiery należą do bardzo starych osiedli. Pierwsze dane o istnieniu wsi pochodzą już z 1457 roku z akt diecezji drohickiej (de Kocmire). Nazwa pochodzi od nazwy osobowej Koćmier.

Pierwsi osadnicy otrzymali dość duże nadanie ziemskie, na którym powstała ta wieś oraz Wypychy i Zdrojki (dawnej Koćmiery Wypychy i Koćmiery Zdrojki).

Większość miejscowości obecnej gminy powstało w XV lub XVI wieku. Wyjątkiem jest Kamienny Dwór. Pierwotnie był tu folwark dóbr Wólka Pietkowska, który kupiła wdowa po Marszałku Józefie Piłsudskim i wystawiła tutaj dwór na wzór warszawskiego Belwederu - zwany Kamiennym Dworem. W 1939 roku, jeszcze przed wybuchem wojny, oficjalnie zmieniono nazwę folwarku na Kamienny Dwór (poprzednie losy tej miejscowości patrz Wólka Pietkowska).

W chwili wybuchu wojny panie Piłsudskie nie przebywały w tutejszym dworze, były w Warszawie. Wyjechały później na Litwę i przedostały się do Anglii.

Kalinówka była kolejną osadą drobnoszlachecką. Pierwsze dane o tej miejscowości pochodzą z 1567 roku i zostały zapisane cyrylicą, jako że wieś ta leżała ówcześnie w Wielkim Księstwie Litewskim. Była to jedna z części okolicy szlacheckiej Sasiny. Tutejszy ród przyjął nazwisko Kalinowski, lecz nie jest on zapewne spokrewniony z Kalinowskimi herbu Korwin i Ślepowron z Kalinowa, z ziemi bielskiej (okolice Wysokiego Mazowieckiego), lecz stanowi gałąź rodu Sasinowskich herbu Gozdawa.     

Obecnie wieś ma nazwę Ignatki, lecz pierwotnie było inaczej. Była to wioska zamieszkała przez drobną szlachtę. Pierwsze zapisy pochodzą z 1528 roku, kiedy to notowano niewielką wioskę Seło Gnatowe zemiane w parafii Topczewo. Była to ówcześnie średniej wielkości wioska licząca 6 rycerzy.

Niewątpliwie miejscowi rycerze przybyli tutaj z terenów Polski lub Mazowsza, niektórzy nosili przydomek Gnat i to właśnie ten przydomek stał się nazwą wioski - Gnaty. Być może  pochodzili z okolic Warszawy (ziemia zakroczymska), gdzie notowano miejscowość Gnaty i Gnatowskich herbu Łada .

W XV wieku na Podlasie przybyło wielu rycerzy z Mazowsza i Polski (ówcześnie dwa różne państwa). Wśród nich liczny był ród Górskich. Założyli oni pięć wsi na Podlasiu, wśród nich również Górskie w parafii Topczewo. Pierwsze dane o tej wsi pochodzą z 1528 roku, ze spisu pospolitego ruszenia rycerstwa litewskiego. Mieszkało tu ówcześnie osiem rodzin rycerskich, ale były one w stanie wystawić zaledwie 2 konnych jeźdźców, co świadczy o niewielkiej zamożności tych rycerzy. Miejscowa szlachta brała też udział w przysiędze rycerskiej z 1569 roku. Spis podatkowy z 1580 roku wspomina dwóch najzamożniejszych mieszkańców: Szczęsnego syna Jakuba oraz   Więcława syna Szymona.

Ta oryginalna nazwa wsi pochodzi od nazwy herbu szlacheckiego Godzieba alias Godziemba. Takim herbem pieczętowali się rycerze, którzy przybyli tutaj na początku XV wieku z ziemi łęczyckiej. Założyli początkowo miejscowość Falki i zaczęli zwać się Falkowskimi herbu Godziemba. Z czasem wokół tej pierwotnej siedziby powstały kolejne niewielkie wioski, wśród nich również Godzieby notowane od 1528 roku. Wioska powstała zapewne niedługo wcześniej, ponieważ w tym czasie liczyła zaledwie 4 rodziny, które wspólnie wystawiły na przegląd pospolitego ruszenia zaledwie jednego konnego jeźdźca.

W 1528 roku w Wielkim Księstwie Litewskim ogłoszono powszechny spis pospolitego ruszenia. Uczestniczyła w nim również szlachta podlaska, większości polska, ale należąca ówcześnie jeszcze do Litwy. W przeglądzie wojska podlaskiego wymieniono też Seło Gawinowe zemiane, czyli rycerzy ze wsi Gawinowe. Do przeglądu stanęli: Mikołaj Stary, Hrehor Stankowicz, Bartosz Stańkowicz, Stańko Stary, Matey Mikołajewicz, Stank Hryhorewicz, Hrehor Stary, Stanisław Szyszka. Byli to biedni rycerze, ponieważ mogli wystawić zaledwie 2 konnych uzbrojonych jeźdźców na popis szlachty (pomimo tego, że mieszkało ich tu ośmiu).

Filipy znane dawniej jako Falki-Filipy istniały już w 1501 roku. Osada ta powstała zapewne w pierwszej połowie XV wieku, gdy jeden z Falkowskich o imieniu Filip ze wsi Falki postanowił zamieszkać osobno. Być może był to Filip de Falkowice wspominany w aktach z 1457 roku. Wsie drobnoszlacheckie zawsze cechowały się rozrzuconym budownictwem. W ten sposób starano odróżniać się od chłopów, którzy mieszkali w zwartym budownictwie. Nowy dwór z dala od głównej siedziby dawał namiastkę „pańskości”. Wokół pierwszego osadnika - Filipa powstały zabudowania jego potomków i w nowe osiedle zwano już Filipami. Właśnie pod taką nazwą występuje w 1528 roku.

Miejscowość Falki ma jedną z najlepiej udokumentowanych historii. Wioska powstała w pierwszych latach XV wieku, założyli ją rycerze pochodzący z ziemi łęczyckiej pieczętujący się herbem Godziemba. Pochodzili ze wsi Wysokie. Pierwszymi osadnikami byli: Marek, Jan i Bernard. To właśnie dla tych rycerzy w 1424 roku ich krewni z ziemi łęczyckiej wystawili specjalny dokument potwierdzający ich stan rycerski. Dokument był adresowany do wielkiego księcia Witolda i w 1569 roku został zapisany (oblatowany) w grodzie suraskim przez potomków wyżej wymienionych. Dzięki temu zachował się do naszych czasów i stanowi najstarszy dokument dotyczący osadnictwa w tej okolicy (patrz aneks).

Bujnowo ma nieco inną historię niż większość wsi w gminie Wyszki. Dominują tu niewielkie wioski - dawne zaścianki szlacheckie. Natomiast Bujnowo było wsią królewską, chłopską, zamieszkałą pierwotnie przez liczne grono prawosławnych, potem unitów. Takie wsie z reguły do tej pory są większe. Bujnowo należało do królewskiego starostwa brańskiego.

Budlewo wymieniane jest w spisie pospolitego ruszenia z 1528 roku pod taką samą nazwą jak współcześnie. Wśród okolicznych wsi drobnoszlacheckich wyróżniało się ówcześnie zamożnością i wielkością. Mieszkali tu rycerze o przydomkach Bohuszewicz, Gotartik, Petrowicz, Bugay, Michayłowicz. Niektórzy mieli przydomki brzmiące jak rusińskie, jednak była to szlachta polska. W początkach XVI wieku mieszkali jeszcze na Litwie, gdzie językiem urzędowym był ruski  i polskie nazwiska, czy przydomki były przekręcane na ruskie. Miejscowa szlachta w 1528 roku wystawiła na pospolite ruszenie czterech konnych jeźdźców.

Ta miejscowość  powstała jeszcze w XV wieku, w czasach gdy Podlasie było kolonizowane przez polskie rycerstwo. Niestety nie zachowały się z tamtych czasów prawie żadne dokumenty. Przybyli tu zapewne rycerze z Małopolski, zwący się Boguszami herbu Półkozic. Pochodzili ze zubożałej linii sławnego rodu Boguszów z Ziembelic, rodu, o którym wspominają kroniki już z czasów początków państwa polskiego. Prawdopodobne jest również pochodzenie tutejszego rycerstwa od Boguszów z ziemi drohickiej herbu Ostoja (okolice Grodziska) .

W pierwszej połowie XV wieku dawne wschodnie Mazowsze oraz Podlasie były zasiedlane przez rycerstwo z Mazowsza (Księstwo Mazowieckie) i Królestwa Polskiego. Wielu rycerzy pochodziło z ziemi ciechanowskiej. W 1440 roku w ziemi łomżyńskiej (dawne Mazowsze) powstała wieś Bagienice, założona przez rycerzy z ziemi ciechanowskiej herbu Ślepowron. Część tych rycerzy przemieściła się jeszcze dalej na wschód, na Podlasie. W drugiej połowie XV wieku rycerze herbu Ślepowron z Bagienic osiedlili się w parafii Topczewo. Założyli początkowo dwie małe osady. Pierwszymi osadnikami byli zapewne Jakub i Tomasz. W 1528 roku notowano tutaj dwie małe osady Seło Bahiskich Jakubowiat z pięcioma rodzinami oraz Seło Bahinskich Tomkowiat liczącą trzy rodziny. W sumie wystawili na popis (przegląd) pospolitego ruszenia 3 konnych jeźdźców.

Nowe Bagińskie wyodrębniły się z wsi Bagińskie w XVIII wieku. Pierwsze dane o istnieniu dwóch wsi pojawiają się w 1790 roku. Słownik GeograficznyKrólestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich z 1880 roku zapisał: Bagieński, stare i nowe, dwie wsie w gubernii grodzieńsiej, dawnej ziemi bielskiej”.